Tiêu chuẩn IEC về điện hiện nay được áp dụng rộng rãi trong hầu hết các lĩnh vực, nhằm đảm bảo an toàn và hiệu quả hoạt động của hệ thống điện năng. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về tiêu chuẩn IEC và những điều quan trọng cần lưu ý!

Tiêu chuẩn IEC là gì?

IEC (International Electrotechnical Commission) là Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế, một tổ chức phi lợi nhuận chuyên xây dựng và ban hành các tiêu chuẩn quốc tế về kỹ thuật điện. Tổ chức này được thành lập năm 1906 với trụ sở đặt tại London (Anh), sau đó chuyển đến Geneva (Thụy Sĩ) vào năm 1948.

Vai trò của IEC

Thông qua hoạt động tiêu chuẩn hóa và đánh giá phù hợp trong lĩnh vực điện, điện tử và các ngành liên quan, IEC đáp ứng hiệu quả nhu cầu của thị trường toàn cầu.

IEC vừa thúc đẩy thương mại quốc tế và tăng trưởng kinh tế toàn cầu, vừa hỗ trợ phát triển các sản phẩm, dịch vụ an toàn, hiệu quả và thân thiện với môi trường.

Các ấn phẩm của IEC được công nhận là nền tảng cho tiêu chuẩn hóa quốc gia và là tài liệu tham khảo thiết yếu trong việc soạn thảo hồ sơ thầu và hợp đồnguốc tế.

Xem thêm: Lắp điện năng lượng mặt trời - ProSolar

Tóm tắt về tiêu chuẩn IEC

IEC là viết tắt của "International Electrotechnical Commission" (Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế). Thành lập năm 1906, tổ chức phi lợi nhuận này có mục tiêu chính là thúc đẩy hợp tác quốc tế về tiêu chuẩn hóa trong lĩnh vực điện và điện tử. Ban đầu đặt trụ sở tại London, đến năm 1948 IEC chuyển về Geneva.

Đại tá Crompton, một kỹ sư cơ khí và nhà phát minh, đóng vai trò quan trọng trong việc thành lập ủy ban. Ngày 27 tháng 6 năm 1906 - ngày thành lập chính thức, nhà vật lý Lord Kelvin được bầu làm chủ tịch đầu tiên và Đại tá Crompton được bổ nhiệm làm thư ký danh dự. Cuộc họp đầu tiên đã đạt được những kết quả sau:

• Các quy tắc của Ủy ban đã được phê duyệt
• Tên của ủy ban đã được sửa đổi để phù hợp với công nghệ điện quốc tế
• Ch. Le Maistre trở thành Tổng thư ký đầu tiên
• Văn phòng của IEC được thành lập tại London

Đến năm 1914, IEC thành lập bốn ủy ban kỹ thuật phụ trách về danh pháp, biểu tượng, đánh giá máy móc điện và máy động lực. Ủy ban đã ban hành danh sách đầu tiên về các điều khoản và định nghĩa cho máy móc và thiết bị điện; biểu tượng quốc tế cho số lượng và đơn vị; tiêu chuẩn quốc tế về điện trở đồng; định nghĩa về tuabin thủy lực; cùng các định nghĩa và đề xuất về máy quay và máy biến áp.

Trong những năm tiếp theo, IEC thành lập Ủy ban Kỹ thuật 76 để xây dựng tiêu chuẩn về laser, đặc biệt chú trọng vấn đề an toàn. Ủy ban này phát triển hệ thống phân loại laser bốn cấp độ, nay đã trở thành tài liệu tham khảo toàn cầu. Hệ thống này áp dụng cho laser trong kinh doanh, giải trí, giáo dục, y học, nghiên cứu và công nghiệp. Hai thập kỷ cuối thế kỷ 20, IEC tiếp tục theo sát sự phát triển công nghệ, thành lập các ủy ban kỹ thuật mới về bảo vệ ánh sáng, quang học, siêu âm, hệ thống tuabin gió và tự động hóa thiết kế.

Bước sang thế kỷ 21, để theo kịp sự phát triển công nghệ nhanh chóng, IEC đã thành lập thêm nhiều ủy ban kỹ thuật mới. Các lĩnh vực bao gồm: pin nhiên liệu, đánh giá tác động của trường điện từ đối với con người (bao gồm 5G), hàng không điện tử, màn hình điện tử, công nghệ nano, năng lượng biển, điện mặt trời, điện tử in, lưu trữ năng lượng, thiết bị điện tử đeo được và các bộ chuyển đổi điện tử cá nhân.

IEC có quan hệ hợp tác chặt chẽ với nhiều tổ chức tiêu chuẩn hóa hàng đầu thế giới như ISO, ITU (Liên đoàn Viễn thông Quốc tế) và CENELEC (Ban Tiêu chuẩn hóa Kỹ thuật Điện Châu Âu). IEC và ISO đã thỏa thuận phân định phạm vi hoạt động, theo đó IEC chuyên về tiêu chuẩn hóa trong lĩnh vực điện và điện tử. Hai tổ chức cũng hợp tác thành lập ban kỹ thuật chung về công nghệ thông tin (ISO/IEC/JTC1).

Bộ tiêu chuẩn kỹ thuật điện quốc tế IEC hiện có hơn 6.500 tiêu chuẩn về thiết kế và lắp đặt hệ thống điện. Các tiêu chuẩn này được đánh số từ 60000 đến 79999, ví dụ IEC 60432.

Với tiêu chuẩn IEC ban hành trước năm 1997, số hiệu mới được tạo bằng cách cộng số cũ với 60000. Ví dụ, tiêu chuẩn IEC 237 được đổi thành IEC 60237.

Sự khác biệt giữa tiêu chuẩn IEC và tiêu chuẩn UL

Tiêu chuẩn IEC và UL (Underwriters Laboratory Inc.) có nhiều điểm khác biệt cơ bản. IEC tập trung vào các yêu cầu an toàn thiết bị tối thiểu, trong khi UL quy định chi tiết và toàn diện hơn về an toàn và ứng dụng sản phẩm.

Cách tiếp cận của hai tổ chức cũng khác biệt đáng kể. Ngoài việc phát triển tiêu chuẩn, UL còn đảm nhận việc chứng nhận (bao gồm chứng nhận của bên thứ ba) và các ứng dụng khác. UL cũng có yêu cầu giám sát việc tuân thủ tiêu chuẩn chặt chẽ hơn.

Ứng dụng của tiêu chuẩn IEC tại Việt Nam

Sau khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Bộ Khoa học Công nghệ Việt Nam đã ban hành một số tiêu chuẩn TCVN dựa trên tiêu chuẩn IEC, chuyển đổi thành tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN).

Một số tiêu chuẩn IEC có thể áp dụng ở Việt Nam

Tiêu chuẩn IEC trong đảm bảo an toàn về điện

Việc thiết kế điện theo tiêu chuẩn IEC của Hội đồng Kỹ thuật Điện Quốc tế là yếu tố cần thiết trong thi công nhằm hạn chế các sự cố điện.

Bộ tiêu chuẩn IEC về điện bao gồm 6.500 tiêu chuẩn về thiết kế và lắp đặt toàn bộ hệ thống điện.

Các tiêu chuẩn IEC ban hành trước năm 1997 được đánh số lại bằng cách cộng thêm 6.000 vào số cũ. Ví dụ: tiêu chuẩn cũ số IEC 237 được đổi thành IEC 60237.

Cuốn sách "Electrical Installation Guide" của Schneider Electric đã trình bày chi tiết về cách lắp đặt hệ thống điện theo tiêu chuẩn IEC dành cho các kỹ sư cơ điện, trong đó có IEC 364.

Hiện nay, các quy tắc về an toàn của IEC 364 và IEC 479-1 là nền tảng cho hầu hết các tiêu chuẩn trên thế giới.