Chắc hẳn bạn đã từng nhìn thấy ký hiệu "Wh" trên pin lưu trữ của các thiết bị điện tử như đèn, điện thoại, laptop... mà chưa hiểu rõ ý nghĩa của nó? Wh dùng để đo lường gì và tại sao lại xuất hiện trên đó? Trong bài viết này, ProSolar sẽ cùng bạn tìm hiểu Wh là gì, công dụng và ứng dụng ra sao, cũng như cách chuyển đổi đơn vị này và sự khác biệt với đơn vị mAh. Nếu bạn đang tìm hiểu để chọn thiết bị có pin lưu trữ, bài viết này sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc và hướng dẫn cách chọn mức dung lượng pin phù hợp.

Wh là gì? Dùng để đo lường cái gì?

Wh là viết tắt của Watt-hour, là đơn vị đo lường năng lượng điện mà một thiết bị tiêu thụ hoặc cung cấp trong một giờ.

• W: Watt (công suất)
• h: hour (đơn vị đo thời gian - giờ)

Ví dụ: Nếu một viên pin có dung lượng 50Wh, nghĩa là pin này có thể cung cấp năng lượng cho một thiết bị tiêu thụ 1 watt trong 50 giờ, hoặc một thiết bị tiêu thụ 5 watt trong 10 giờ, hay 50 watt trong 1 giờ. Từ đó, bạn có thể biết được thời gian sử dụng của pin hoặc thiết bị, tình trạng chai pin và những vấn đề khác.

Ứng dụng của Wh trong cuộc sống thường ngày

Việc hiểu rõ về Wh không chỉ giúp chúng ta so sánh dung lượng pin của các thiết bị mà còn có nhiều ứng dụng thiết thực trong cuộc sống như:

• Lựa chọn thiết bị: Khi mua đèn năng lượng mặt trời, điện thoại, máy tính... thông số Wh giúp bạn biết được thời gian sử dụng pin của thiết bị, từ đó dễ dàng chọn được thiết bị phù hợp với nhu cầu.
• Sử dụng pin dự phòng: Wh giúp bạn tính toán được số lần mà pin có thể sạc cho thiết bị của bạn, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.
• Xây dựng hệ thống năng lượng mặt trời: Trong các hệ thống điện năng lượng mặt trời, Wh được sử dụng để tính toán lượng điện năng mà hệ thống tạo ra trong một ngày. Từ đó bạn có thể chọn pin lưu trữ phù hợp với hệ thống và đáp ứng nhu cầu sử dụng điện.
• Tính tiền điện hàng tháng: Khi hiểu về Wh, bạn có thể ước tính điện năng tiêu thụ của các thiết bị điện gia dụng và tính toán được chi phí tiền điện.

Wh có nhiều công dụng thiết thực, giúp bạn ước lượng thời gian sử dụng thiết bị, so sánh và đưa ra lựa chọn phù hợp, giúp sử dụng lâu hơn mà không cần sạc thường xuyên.

Cách tính toán Wh dựa trên thông số kỹ thuật của thiết bị

Wh cho biết một thiết bị tiêu thụ hoặc cung cấp bao nhiêu năng lượng trong thời gian nhất định. Để tính được Wh, bạn cần biết dung lượng pin của thiết bị và điện áp.

• Dung lượng pin (Ah hay mAh): Gần như mọi thiết bị có pin lưu trữ đều thể hiện thông số này. Bạn có thể tham khảo chi tiết thông qua bài viết mAh là gì mà ProSolar đã tổng hợp.
• Điện áp (V): Điện áp hay hiệu điện thế là sự chênh lệch giữa 2 điểm trong đoạn mạch. Trong trường hợp này là pin, vì vậy thông số này thường được ghi trên pin hoặc trong bảng thông số kỹ thuật.

Công thức tính như sau:

Wh = (mAh x V) / 1000

Ví dụ: Giả sử bạn có một chiếc điện thoại với pin 2000mAh và điện áp 3.7V. Để tính dung lượng pin theo Wh, bạn thực hiện phép tính:

• Wh = (2000mAh × 3.7V) / 1000 = 7.4Wh

Kết quả có ý nghĩa như sau: 7.4Wh nghĩa là viên pin của chiếc điện thoại đó có thể cung cấp năng lượng 7.4 Watt trong 1 giờ. Hay nếu điện thoại tiêu thụ 7.4W để hoạt động, nó có thể hoạt động liên tục trong 1 giờ với viên pin này.

Wh khác với các đơn vị mAh như thế nào?

mAh xuất hiện trên hầu hết thiết bị có pin lưu trữ hiện nay, từ đèn năng lượng mặt trời đến các sản phẩm công nghệ như điện thoại, máy tính... Nhiều người thường nhầm lẫn giữa Wh và mAh. Mặc dù cả hai đều liên quan đến đo lường pin, chúng có những điểm chung và khác biệt quan trọng:

Điểm chung là cả hai đơn vị này liên quan mật thiết với nhau và giúp chúng ta hiểu được khả năng lưu trữ năng lượng của pin, từ đó ước lượng được thời gian sử dụng của thiết bị.

Sự khác biệt chính giữa Wh và mAh là Wh đo lường năng lượng tổng thể, còn mAh chỉ đo dung lượng của pin mà không tính đến điện áp. Nói cách khác, Wh cho ta cái nhìn chính xác hơn về lượng năng lượng mà pin có thể cung cấp.

• mAh: Đo lường lượng điện tích mà pin có thể cung cấp trong một giờ.
• Wh: Đo lường năng lượng mà pin có thể cung cấp trong một giờ.

Để so sánh dung lượng pin của hai thiết bị, chúng ta nên sử dụng đơn vị Wh vì nó phản ánh chính xác hơn năng lượng mà pin có thể cung cấp.

Ví dụ: Hai viên pin dự phòng có cùng dung lượng 3000mAh nhưng khác nhau về điện áp (A=3,7V; B=5V) sẽ cung cấp lượng năng lượng khác nhau. Viên pin có điện áp cao hơn (B) sẽ cung cấp nhiều năng lượng hơn, giúp sạc thiết bị nhanh hơn, đồng thời cũng cạn năng lượng nhanh hơn.

Vậy nên lựa chọn đèn năng lượng mặt trời có dung lượng pin bao nhiêu Wh?

Khi lựa chọn đèn năng lượng mặt trời, dung lượng pin phù hợp phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng, thời gian chiếu sáng mong muốn, công suất của đèn và điều kiện thời tiết nơi lắp đặt. Sau khi xác định các yếu tố trên, bạn có thể áp dụng công thức của ProSolar để ước tính dung lượng pin của đèn như sau:

Dung lượng pin (Wh) = Công suất đèn (W) × Thời gian chiếu sáng (h) × Hệ số an toàn

Chú thích:

• Công suất của đèn: Đèn có công suất lớn hơn sẽ tiêu thụ nhiều điện năng hơn, do đó cần pin có dung lượng lớn hơn.
• Thời gian chiếu sáng: Thời gian chiếu sáng càng dài, dung lượng pin cần càng lớn.
• Hệ số an toàn: Thường chọn từ 1,2 đến 1,5 để đảm bảo pin có đủ năng lượng hoạt động trong điều kiện thời tiết không thuận lợi.

Ví dụ: Bạn cần đèn 20W (công suất thực) chiếu sáng trong 10 giờ mỗi đêm, ở khu vực có thời tiết nắng chiều và ít mây mưa. Mức điện áp thông thường của đèn năng lượng mặt trời là 3,7V.

Dung lượng pin ước tính = 20W (công suất) × 10h (thời gian chiếu sáng) × 1,2 = 240Wh ≈ 65.000mAh

Wh là đơn vị quan trọng trong việc đo lường năng lượng của các thiết bị điện tử, giúp người dùng hiểu rõ hơn về thời gian sử dụng và hiệu suất của pin. Khi bạn biết cách tính toán và chuyển đổi giữa Wh và các đơn vị khác như mAh, bạn sẽ dễ dàng lựa chọn sản phẩm phù hợp với nhu cầu sử dụng. Hy vọng qua bài viết này bạn đã hiểu rõ Wh là gì và có thể tự mình lựa chọn được thiết bị điện tử hay đèn năng lượng mặt trời phù hợp nhất.

Những câu hỏi liên quan đến chủ đề Wh

Câu hỏi 1: Wh có quan trọng đối với đèn năng lượng mặt trời không?

Có, vì nó thể hiện dung lượng pin có thể lưu trữ được bao nhiêu năng lượng. Dung lượng Wh càng lớn, đèn có thể hoạt động càng lâu mà không cần sạc lại. Đây là thông số cực kỳ quan trọng khi bạn lựa chọn và tính toán thông số cho những mẫu đèn dự án (có thể đặt và thiết kế theo thông số mong muốn), giúp đáp ứng đúng nhu cầu chiếu sáng và đạt hiệu suất tốt tại nơi lắp đặt.

Câu hỏi 2: Có phải đèn có dung lượng pin lớn thì sẽ có thời gian sáng lâu không?

Đúng. Trong quá trình lựa chọn, đèn có dung lượng pin lớn hơn (tính bằng Wh) sẽ có khả năng chiếu sáng trong thời gian dài hơn. Dung lượng pin lớn đồng nghĩa với việc đèn có khả năng lưu trữ năng lượng nhiều hơn, cho phép đèn hoạt động lâu hơn. Tuy nhiên, cần đảm bảo tấm pin có thể đáp ứng chuyển đổi đủ năng lượng để sạc đầy pin.

Câu hỏi 3: Công suất của tấm pin mặt trời ảnh hưởng thế nào đến việc sạc pin?

Tấm pin mặt trời có công suất càng cao (tính bằng watt), tốc độ sạc pin sẽ càng nhanh. Điều này giúp pin đạt dung lượng tối đa trong thời gian ngắn hơn, hữu ích trong những ngày trời ít nắng. Lưu ý, hiệu suất này có thể thay đổi giữa 2 loại tấm pin là mono và poly.

Câu hỏi 4: Có thể độ thêm pin cho đèn năng lượng mặt trời không?

Điều này hoàn toàn có thể. Bạn có thể độ thêm pin cho đèn năng lượng mặt trời để có thời gian chiếu sáng lâu hơn. Tuy nhiên, bạn phải đảm bảo đèn đã hết bảo hành hoặc pin đã chai, và tấm pin năng lượng mặt trời cùng hệ thống sạc cần đáp ứng đủ hiệu suất chuyển đổi và độ tương thích để hoạt động hiệu quả. Tuy nhiên, ProSolar khuyên khách hàng không nên tự ý làm điều này để tránh những rủi ro trong quá trình thay thế.